Dây điện lõi nhôm – mối nguy hiểm tiềm ẩn
Khi mua các ngôi nhà tuổi trên 30 năm, khả năng dây nhôm được sử dụng làm dây dẫn điện rất cao. Dây nhôm có khả năng gây ra hỏa hoạn và làm cho chủ nhà khó mua bảo hiểm nhà.
Dây điện lõi nhôm được sử dụng từ khi nào?
Dây điện có hai loại, lõi đồng và lõi nhôm. Dây lõi đồng bền và được sử dụng rộng rãi hơn tuy nhiên có giá thành cao hơn. Dây điện lõi nhôm được sử dụng rộng rãi trong khoảng thời gian từ năm 1965 tới 1976. Canada Electrical Code (CEC) cho phép sử dụng cả dây nhôm và dây đồng trong xây dựng.
Dây nhôm sau đó không được sử dụng nhiều do tuổi thọ ngắn và đặc biệt có nguy cơ gây cháy. Hiệp hội Chuẩn Canada (Canada Standards Association) đã chỉ ra rằng dây lõi nhôm sản xuất trước năm 1972 có nguy cơ gây cháy lớn hơn dây lõi đồng tới 55 lần. Do đó khi trong nhà chúng ta có sử dụng dây nhôm thì không những nguy cơ hỏa hoạn cao mà chúng ta còn có nguy cơ không mua được bảo hiểm nhà từ các công ty bảo hiểm lớn.
Làm sao phân biệt dây nhôm và dây đồng?
Ngoài việc phân biệt bằng màu sắc lõi kim loại (dây nhôm lõi màu bạc, dây đồng lõi màu đỏ đồng) thì trên vỏ nhựa bọc sợi dây cũng ghi rõ bằng các từ/ký hiệu: ALUMINUM, ALUM, AL, ALUMINUM ACM, ALUM ACM, hoặc ALACM.
Để kiểm tra chúng ta có thể mở nắp công tắc điện hoặc nắp ổ cắm để quan sát lõi dây. Nếu không làm được việc đó thì có thể quan sát các đoạn dây không nằm trong tường, như dây đi dưới tầng hầm, trên attic, …
Dây nhôm có thể gây hỏa hoạn như thế nào?
Nhôm có tính giãn nở về nhiệt khác với dây đồng. Khi sử dụng các thiết bị điện, dòng điện chạy qua dây dẫn làm nóng dây điện. Lúc này dây nhôm giãn nở ra nhiều hơn so với dây đồng. Khi ngừng sử dụng các thiết bị điện, dây dẫn nguội đi và co trở lại trạng thái ban đầu. Sau nhiều lần nóng-lạnh như vậy giữa dây dẫn bằng nhôm và điểm tiếp xúc bằng đồng trên công tắc hoặc ổ cắm điện sẽ xuất hiện khe hở. Khe hở này càng ngày càng rộng ra theo thời gian. Khi sử dụng dây đồng hiện tượng này ít hơn rất nhiều.
Kẽ hở này làm cho điểm tiếp xúc giữa dây dẫn và ổ cắm, công tắc không còn chặt nữa và gây ra hiện tượng tia lửa điện, càng làm dây dẫn nóng hơn.
Một mặt quá trình ô-xi hóa của dây nhôm tại điểm tiếp xúc diễn ra nhanh hơn bình thường do sự khác biết về vật liệu giữa dây dẫn bằng nhôm và tiếp điểm bằng đồng trên ổ cắm và công tắc. Ô-xit nhôm sẽ đọng lại trên bề mặt dây nhôm cũng làm cho dây dẫn trở nên nóng hơn (do điện trở tăng) khi sử dụng thiết bị điện.
Các quá trình này sẽ thúc đẩy lẫn nhau làm giảm tuổi thọ dây nhôm ngày càng nhanh đồng thời làm nóng chỗ tiếp xúc giữa dây nhôm và ổ cắm, công tắc. Tới một thời điểm nào đó nếu không xử lý đúng cách thì dây dẫn sẽ nóng tới mức gây chảy lớp vỏ nhựa và thậm chí hỏa hoạn.
Đã có nhiều trường hợp cháy nhà ở Canada do sử dụng dây nhôm.
Cách nào để phát hiện dây dẫn bị nóng?
Để phát hiện dây dẫn bị nóng có thể kiểm tra bằng cách sờ tay vào mặt phía ngoài (plate) của ổ cắm hay công tắc điện; kiểm tra xem có mùi khác thường hay không (do vỏ nhựa bị nóng); hoặc đèn, các thiết bị trong nhà có bị chập chờn không.
Có cần phải thay toàn bộ dây nhôm không?
Trong một ngôi nhà sử dụng dây nhôm, thay toàn bộ dây nhôm bằng dây đồng là cách xử lý triệt để nhất tuy nhiên rất tốn kém và nhiều lúc không khả thi vì dây điện nằm trong tường và không thể cắt tường ra để làm được.
Trong thực tế thì dây nhôm chỉ có vấn đề ở các điểm đấu nối. Vì thế chỉ cần xử lý các điểm này là đủ và có các cách sau:
– Cách 1: thay ổ cắm, công tắc bằng loại thiết bị an toàn và có thể sử dụng được với cả dây nhôm và dây đồng
– Cách 2: Tại các điểm tiếp xúc, các đầu dây nhôm, gắn thêm connector loại chuyên dụng cho dây nhôm.
Mua nhà cũ cần làm gì?
Khi mua nhà cũ, nhất là với nhà trên 30 năm tuổi, người mua nên yêu cầu người bán cung cấp electrical inspection certificates để certify hệ thống điện trong ngôi nhà. Certificate này được ký bởi master electrician. Trong quá trình inspection, nếu có các hệ thống, thiết bị, dây dẫn không đảm bảo an toàn theo chuẩn chủ nhà sẽ phải sửa thì mới có được certificate này.
Vì thế electrical inspection certificate là giấy bảo đảm cho sự an toàn về điện (bao gồm cả cháy) cho ngôi nhà và là điều kiện để nhiều công ty bảo hiểm đồng ý bán bảo hiểm cho bạn.
Nguồn: Viet-Ha Pham